Gostynińsko – Włocławski Park Krajobrazowy został utworzony 5 kwietnia 1979 r. i objął ochroną unikalne w kraju tereny o wysokich i zróżnicowanychwartościach przyrodniczych, krajobrazowych, kulturowych i rekreacyjnych. Ogólna powierzchnia GWPK wynosi 38.950 ha, zaś strefy ochronnej (otuliny) 14.195ha. GWPK zajmuje on część dawnej Pradoliny Toruńsko-Eberswaldzkiej pomiędzy Włocławkiem a Płockiem. Obszar ten będący częścią Pojezierza Gostynińskiego dzieli się na dwie jednostki o charakterze kotlin Płocką i Włocławską.
Teren Gostynińsko-Włocławskiego Parku Krajobrazowego jest najbardziej wysuniętym na południe obszarem o rzeźbie młodoglacjalnej. Istniejące formy ukształtowania terenu zostały wymodelowane przez lądolód skandynawski w czasie zlodowacenia bałtyckiego. Przestrzeń geomorfologiczną tworzą trzy elementarne jednostki: wysoczyzna lodowcowa, poziomy fluwioglacjalne i doliny rzeczne. W obrębie tych jednostek występuje wiele mniejszych form morfologicznych m.in. skarpy, kemy, ozy, wydmy, zagłębienia bezodpływowe. Uzupełnieniem ciekawej i urozmaiconej geografii tego terenu są wzgórza morenowe i wały wydmowe układające się w pasy. Wydmy będące elementem charakterystycznym dla Gostynińsko-Włocławskiego Parku Krajobrazowego pokryte są zbiorowiskami leśnymi różnych odmian borów sosnowych i mieszanych.

     Obszary wodne zajmują łącznie 3,5% powierzchni Parku. Najciekawszym elementem sieci hydrologicznej Gostynińsko-Włocławskiego Parku Krajobra-zowego są jeziora, których w tej części Pojezierza Gostynińskiego jest ponad 40. Geneza tych zbiorników jest różna poczynając od jezior rynnowych poprzez misy wytopiskowe, zagłębienia czołowo-morenowe, a kończąc na kotłach eworsyjnych.
      Na szczególną uwagę zasługują jeziora: Białe (150ha, najgłębsze 31 m), Rakutowskie (największe jezioro pojezierza 180ha powierzchni lustra wody i 234ha trzcinowisk i łąk, rezerwat wodno-faunistyczny), Goreńskie (55ha otoczone okazałymi wydmami), Lucieńskie, Łąckie Duże i Małe, Przytomne ze stromymi stokami podwodnymi, Kocioł, zespół jezior Wójtowskich.

Uzupełnieniem sieci hydrograficznej Parku są liczne cieki i rzeki. Wschodnia część Parku odwadniana jest przez rzekę Skrwę Lewą, zaś zachodnia leży w dorzeczu rzeki Rakutówki.

    Gostynińsko-Włocławski Park Krajobrazowy jest Parkiem typu leśnego, gdzie lasy zajmują ponad 62%. Powierzchniowo przeważają bory sosnowe i mieszane. Na terenie GWPK ważną pozycje zajmuje 70 jednostek roślinności nieleśnej w randze zespołu. Są to zbiorowiska wodne, szuwarowe i naturalne torfowiska jak i półnaturalne lub antropogeniczne fitocenozy łąkowe, pastwiskowe, murawowe, okrajkowe i synantropijne.
    Flora Parku charakteryzuje się różnorodnością i bogactwem gatunków, stwierdzono tutaj około 1000 gatunków roślin naczyniowych. Liczni są także przedstawiciele gatunków rzadkich w skali regionu, a nawet kraju. Łączną ich liczbę ocenia się na 180. Rośliny niższe, tj. glony, grzyby, mszaki i porosty rozpoznano jedynie częściowo. Świat fauny uzupełnia 47 gatunków ssaków. Na szczególną uwagę zasługuje rząd owadożernych reprezentowanych m.in. przez jeża wschodniego, ryjówkę aksamitną malutką oraz rzęsorka rzeczka i rząd nietoperzy w liczbie 11 gatunków. Liczny i zróżnicowany świat fauny uzupełnia reintrodukowany w 1981 r. bóbr europejski, daniel, sokół wędrowny (1991 r.) oraz ryś, który przywędrował z Puszczy Kampinowskiej.

     Gostynińsko-Włocławski Park Krajobrazowy spełnia wiele zadań związanych z ochroną zasobów przyrodniczych i kulturowych, inicjowaniem i prowadzeniem badań naukowych oraz szeroko rozumianą edukacją środowiskową. O działaniach ochronnych najcenniejszych zasobów przyrodniczych świadczy utworzenie w nim:
- 14 rezerwat: Jezioro Rakutowskie, Gościąż, Wójtowski Grąd, Korzeń, Jastrząbek, Dąbrowa Łącka, Kresy, Komory, Lucień, Lubaty, Jazy, Olszyny Rakutowskie, Łąck, Drzezno;
- 9 ścieżek przyrodniczo-dydaktycznych;
- 5 obszarów Natura 2000;

Przy GWPK działa także Ośrodek Rehabilitacji Ptaków Chronionych

      Gostynińsko-Włocławskiego Parku Krajobrazowego odkryto ewenement na skalę światową. Jest nim jezioro Gościąż będące rezerwatem geomorfologicznyn, wchodzący w skład kompleksu zbiorników wodnych „Na Jazach". Jezioro to zostało wpisane na listę przyrodniczych fenomenów w skali światowej dzięki odłożonym na jego dnie osadom, które tworzy gytia węglanowo-siarczkowa. Jest to jak dotychczas jedyny stwierdzony w Europie przypadek mikrowarstwowania w ciągu całej historii zbiornika. Odłożone na dnie osady denne odpowiadają sezonowym cyklom akumulacji. Osady te stanowią swoisty kalendarz zawierający informacje o zmianach klimatycznych, hydrograficznych, glebowych, roślinnych, a także antropogenicznych w ciągu ok. 12 tyś lat.

     Najważniejszym biotopem z punktu widzenia różnorodności i zasobów fauny jest rezerwat przyrody - Jezioro Rakutowskie wraz z przyległym kompleksem leśnym i rozległymi łąkami.Ta część GWPK została wpisana do rejestru obszarów cennych dla ptaków w skali Polski i Europy, uzyskując w ten sposób rangę międzynarodową. Najliczniejszą grupę stanowią ptaki. Ogólnie stwierdzono występowanie około 180 gatunków ptaków, w tym około 135 osiąga tutaj sukces rozrodczy.
     Do najcenniejszych osobliwości ornitologicznych należy zaliczyć: bociana czarnego, kulika wielkiego, żurawia, bataliona, sieweczkę obrożną, wąsatkę, wodniczkę, bąka (wszystkie umieszczone w Polskiej Czerwo¬nej Księdze Zwierząt), rycyka, biegusy i orła bielika.

     Obszar GWPK to także bogate dziedzictwo kulturowe i historyczne. Park obejmuje swym zasięgiem tereny należące do dwóch grup etnograficznych. Północna część to Kujawy, południowa zaś należy do Mazowsza Polnego. Naj-trwalszymi elementami dawnej kultury są budownictwo, elementy tzw. małej architektury oraz lokalnie zachowany, niezmieniony układ ruralistyczny. Uwarunkowanie przyrodniczo-geograficzne kwalifikują teren GWPK jako miejsce edukacji przyrodniczej, rekreacji i wypoczynku codziennego świątecznego, pobytowego. W celu realizacji tych zadań utworzono 9 pieszych szlaków turystycznych, trasy rowerowe, konne, punkty widokowe, pola namiotowe, kempingi oraz gospodarstwa agroturystyczne.
      GWPK jest terenem, na którym wiedzę zdobywa młodzież szkół wszystkich szczebli. W celu realizacji tej funkcji wytyczono, opisano i oznakowano przyrodniczo-dydaktyczne. Istniejące ścieżki przyrodnicze umożliwiają poznanie charakterystycznych dla Parku obiektów i procesów przyrodniczych. Ścieżki oprócz funkcji dydaktycznej stanowią również bardzo ciekawą ofertę turystyczno-krajoznawczą. Kompensują przekaz edukacyjny z poznaniem i promocją w przyrodniczych, krajobrazowych i tradycji regionu.